Schermtijd
“Mama…. mag ik op mijn iPad?”… dat is de eerste vraag die ik van mijn jongste krijg zodra hij binnenstapt na een enerverende dag luisteren, stil zijn en stilzitten op school, een ware uitdaging voor onze jongste spruit! Begrijpelijk dus dat hij als hij thuis komt gelijk even wil ‘chillen op z’n iPad’… Gek genoeg geven die kleuren, geluiden en bewegingen hem de rust die hij nodig heeft na een lange schooldag.
En ondanks dat ik wegloop met technologie ben ik toch wel van mening dat een hele dag gamen op je tablet niet persé bevorderlijk is voor (onze) kids. Dus… google weer even in de strijd gegooid en wat research gedaan. Ik kwam uit op: belonen om gewenst gedrag te stimuleren.
Op de één of andere manier beheersen al onze kids de kunst van het timen van hun vraag. En daar bedoel ik niet mee dat ze rustig afwachten of het mij uitkomt om hun überbelangrijke vraag aan te horen en te beantwoorden. Nee, natuurlijk niet. Het is nu juist niet de bedoeling dat ik er al te veel en vooral té lang over nadenk! Nee, je moet het mama vragen als ze midden in iets belangrijks zit en dus ff snel van je af wil zijn! (wat zijn ze toch doordacht!)
Ik loop de trap af naar beneden om me vol goede moed te storten in de dagelijkse gang van zaken (praatje met de kids over hun schooldag, boodschappenlijstje maken, boodschappen doen, etc). Wat zie ik in een oogopslag onderweg naar beneden: een vuilnisbelt (beter bekend als een kinderslaapkamer)! Beneden aangekomen zie ik meneertje prinsheerlijk onderuit op de bank. Hij zit al meer dan een uur (op een ‘door-de-weekse’dag) te gamen! Ondertussen heb ik van zijn huishoudelijke taakjes geen enkel bewijs! Wat klopt er niet aan dit plaatje….?
Voor wat hoort wat
Tijd voor een 1-op-1! Even wat orde op zaken… Regels!
- Op een schooldag mag er 1 uur gegamed worden – zelf verdelen
- In het weekend mag er 2 uur per dag gegamed worden – ook zelf verdelen
- Gamen mag alleen als alle huishoudelijke taakjes volbracht zijn (bewijs verplicht)
- spullen opgeruimd
- ten minste 3 wc rollen op de toiletten
- kliko’s brengen en halen (en natuurlijk alles wat erin hoort erin gooien)
Zo… Afgesproken! Contract is opgesteld. Rest nu alleen nog maar een handtekening van meneer en de ‘deal is sealed!’ ✍?
Nu nog even bepalen hoe we dat consequent gaan bijhouden. En daar begint het al… consequent! Een grote uitdaging, zo blijkt. Zeker in ons huishouden, waar impulsiviteit en flexibiliteit hoogtij viert. Maar ik zei het al, het is voor iederéén hard werken!
Beloningssysteem
Een beloningssysteem biedt uitkomst! Eigenlijk moet ik zeggen: kan uitkomst bieden. Alhoewel door menig specialist beweert wordt dat je met belonen eerder succes boekt dan straffen lijkt het ene kind daar gevoeliger voor te zijn dan het andere kind. Mijn ervaring, met 4 kids, waarvan (ten minste) één ADHD’er, is dat ze alle vier op een andere manier reageren op belonen dan wel straffen.
Tijdens de ADHD oudertraining die wij hebben mogen volgen werd ons op het hart gedrukt dat kids met ADHD zichzelf minder goed kunnen prikkelen om te presteren. Hun prestaties zijn dus afhankelijk van de reacties van hun omgeving. Bovendien zijn ADHD’ers minder beloningsgevoelig. Ze hebben dus vaker een directe beloning nodig!
Ok…. hoe gaan wij zorgen dat deze keer het beloningssysteem wél z’n vruchten afwerpt?
Daar gingen we eens even voor zitten:
- Positief formuleren
Niet gillen wordt “Ik praat rustig” - Wees consequent
Elke dag bespreken en niet sjoemelen! (erg verleidelijk soms) - Stel haalbare doelen (niet te veel tegelijk)
Een ADHD’er als doel geven “Ik ben rustig” gaat-em niet worden… Probeer eerst 1 doel te stellen en zodra dat goed gaat, voeg je een doel toe. Op deze manier kunnen ze gefocused aan de slag, het biedt structuur en het geeft ze zo’n voldaan gevoel als ze slagen hun beloningen te halen! - Houdt vol!
Geeft niet te snel op… het is een leerproces! Het ene kind reageert er sneller op dan het andere kind.
Methode
Nu nog bijhouden. Een papieren beloningssysteem is voor de allerkleinsten het leukst. Zo kun je samen stickers kopen en kunnen ze die zelf op plakken. Wil je een extra steuntje in de rug, zodat het allemaal wat makkelijker bij en vooral vol te houden is (jaha…. wij horen bij deze groep ouders!) kies dan een app. (bijv: iRewardChart) Altijd bij de hand, dus…. geen reden meer om het niet bij te kunnen houden!
Beloningen
En dan de beloningen. Elk kind is voor iets anders te porren. Ongeschreven regel bij ons thuis is: (beeld)schermtijd komt pas nadat alle taken vervuld zijn. Taken variëren van de vaat tot zorgen dat elk toilet ten minste 3 ‘niet lege’ WC rollen heeft (lege WC rollen in de papierbak), afhankelijk van leeftijd. We laten onze kids meebeslissen over de beloningen en laten ons niet verleiden tot alleen maar materiële beloningen. (je staat versteld hoe blij kids kunnen zijn met een kwartiertje langer opblijven!)
Onze kids hebben zowel makkelijk haalbare taken als wat uitdagende taken in hun beloningssysteem. De weging van de beloningen kunnen hierop aangepast worden.Vaak zijn het juist de immateriële beloningen die wat meer frequent tussendoor uitgegeven kunnen worden. (bijvoorbeeld voor die directe beloning waar de ADHD kids zo’n behoefte aan hebben) Bij ons thuis zijn ze soms al blij met de beloning: bepalen wat er gegeten wordt vanavond. (voordeel van een groot gezin ?) Of een kwartiertje langer opblijven.
Het werkt echt….
Het heeft even geduurd maar het werpt nu toch zijn vruchten af. De kleinste komt binnenrennen uit school om zijn taakjes te doen, want….. hoe sneller hij al zijn huishoudelijke taakjes heeft volbracht, des te groter de kans dat hij nog even kan gamen op zijn iPad vóór het eten!
Het effect is bij het ene kind eerder te zien dan bij het andere kind, maar belonen werkt in de meeste gevallen nog steeds beter dan straffen! De grootste uitdaging is nog steeds voor ons ouders… het volhouden! Misschien moeten wij ouders daar ook een beloningssysteem voor!